Naar aanleiding van een probleem wat naar voren kwam in een recente Mastermind Meeting, wil ik het met jullie hebben over teleurstelling. Als ondernemer en als mens zul je het ongetwijfeld wel eens meemaken dat je teleurgesteld raakt in iets of iemand. Of zij in jou. Een klant die ontevreden is met jouw product, een opdrachtgever die jou niet of te laat betaalt, een werknemer die zijn of haar werk niet snel of secuur genoeg afmaakt. Herkenbaar?
In bovenstaande voorbeelden wordt de oorzaak van de teleurstelling toegeschreven aan het gedrag of de competentie van een ander. Indien je dit uitspreekt naar de andere partij (de opdrachtgever, de klant, de werknemer etc.) dan kan het zijn dat zij zich aangevallen voelen en zij zullen zichzelf dan vaak gaan verdedigen. Jij voelt je niet begrepen of niet serieus genomen en een conflict is dan snel geboren. Dit is gelukkig deels te voorkomen.
Teleurstelling begint bij de constatering dat iets niet gaat zoals we hadden verwacht. En dat is precies de spijker op zijn kop. Je verwacht iets van iemand. Zonder verwachtingen kun je niet teleurgesteld raken. Nu zou je denken dat uitspreken wat je van iemand verwacht de oplossing is. Dat klopt deels. Het is sowieso goed om eens te onderzoeken waarom je teleurgesteld bent. Wat waren je verwachtingen van de andere persoon? Het je dit überhaupt gecommuniceerd? HOE heb je dit gecommuniceerd?
Als jij iets aan iemand uitlegt, bijvoorbeeld hoe je wilt dat je werknemer een opdracht doet, dan zie jij dit vanuit jouw referentiekader. Jij ziet in je hoofd voor je hoe je het precies wilt hebben. Maar waar gecommuniceerd wordt is altijd ruis. Jij kiest bepaalde woorden om uit te leggen wat je wilt maar de ander (bijvoorbeeld de werknemer in dit geval) krijgt deze woorden binnen via zijn/haar eigen referentiekader. De werknemer heeft misschien een heel ander beeld bij deze woorden. Als ik jou vraag het woord ‘trui’ te beschrijven dan zal je dat waarschijnlijk op een heel andere manier doen dan ik. Dit komt omdat wij de trui vanuit een ander referentiekader zien. Je referentiekader wordt gevormd door alle regels, normen, waarden en ervaringen die je in je leven op hebt gedaan. Als jouw lievelingstrui een zwarte, wollen trui is dan zal jij de trui in dit verhaal misschien wel als zwart en wollig beschrijven. Terwijl ik bijvoorbeeld gek ben op fleecetruien met felle kleuren omdat ik die als kind altijd droeg. Dezelfde trui krijgt zo een andere beschrijving.
Je kan dus nooit jouw verwachtingen 100% duidelijk aan iemand anders communiceren, al doe je nog zo goed je best. Doordat je dit nu weet kun je misschien wel anders met teleurstelling omgaan. Onderzoek waar de teleurstelling vandaan komt en stel je plan en communicatie bij. Dit voorkomt hopelijk onnodige conflicten en dat de betrokken partijen het zich persoonlijk aantrekken.
Vertel me eens over jouw laatste teleurstelling. Heb je dit onderzocht? Is het daardoor nu meer helder geworden voor je?